حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین مشکانی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری«حوزه»، با اشاره به فرارسیدن چهلمین سال انقلاب اسلامی و فعالیت های چشمگیرحوزه های علمیه در طول انقلاب، اظهارداشت: شکی نیست که در طول این چهاردهه تلاش ها، زحمات و دستاوردهای متعددی به همت حوزه های علمیه نه تنها در کشور بلکه به تمام جهان عرضه شده است و امروز باید این زحمات در قالب فعالیت های رسانه ای و نمایشگاهی در معرض دید همگان قرار بگیرد.
*فعالیت های حوزه به صورت تشکیلاتی و سازمان یافته نیست
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه افزود: در حوزه های علمیه عموما فعالیت های متعددی انجام می شود که به صورت تشکیلاتی و سازمان یافته نیست و بعضاً جزیره ای می باشد.
*هم افزایی مهم ترین شاخصه پیشرو بودن یک نهاد است
وی تصریح کرد: ارائه دستاوردهای حوزه در میان طلاب و پژوهشگران هم افزایی، هم فکری و هم دانستنی ایجاد می کند که از نگاه راهبردی مهم ترین شاخصه پیشرو بودن یک نهاد به شمار می رود، لذا برای حوزه علمیه ارائه دستاوردها همین یک دستاورد را داشته باشد بی نظیر خواهد بود.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) بیان کرد: برپایی نمایشگاه های تخصصی علاوه بر اینکه یک نوع گفتمان سازی در حوزه های مختلف علمی، پژوهشی، تحقیقاتی رقم می زند، درواقع دیده شدن دستاوردهای حوزه علمیه محسوب می شود و به طلاب نسبت به انجام کارهای پژوهشی کمک می کند.
*مهم ترین رویکرد حوزه تربیت نیروی انسانی در ساحت اندیشه ورزی است
وی در مورد اهمیت ملموس شدن خروجی های حوزه در جامعه اظهار کرد: کارهای پژوهشی حوزه، بخش کوچکی از فعالیت هاست، قطعا بهترین و مهم ترین رویکرد در حوزه تربیت نیروی انسانی در ساحت اندیشه ورزی دینی است که هر ملت و امتی بدون استثناء بدان نیاز دارد.
حجت الاسلام مشکانی خاطرنشان کرد: در برخی از کشورها روال است که در فیش حقوقی افراد، مالیات کلیساها درج شود و مردم این ارقام را با رغبت می پردازند. در واقع مردم این مبالغ را می پردازند تا کلیساها باشند، جان بگیرند و به مردم روح دینی بدهند یعنی اینکه ساحت مهمی از زندگی بشری به اندیشه دینی تعلق دارد.
از مهم ترین ساحت های یک تمدن بُعد ایدئولوژیک و اندیشه های دینی آن تمدن است
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه گفت: به ویژه اگر گروهی از بشر این تفکر را داشته باشند که یک تمدنی را با این نگاه ایجاد کنند، دارای اهمیت زیادی است، در واقع از مهم ترین ساحت های یک تمدن بُعد ایدئولوژیک و اندیشه های دینی آن تمدن است که بر عهده حوزه علمیه است که آن را حمایت و پشتیبانی کند.
وی ادامه داد: در این میان یکی از این پشتیبانی ها امور پژوهشی است که تا حدی دیده می شود هر چند برای دیدن قابلیت های حوزه کافی نیست اما به طور کلی رویکرد خوبی بوده و برای افرادی که نگاه منصفانه به حوزه دارند مفید است.
حجت الاسلام مشکانی با اشاره به برخی از پژوهش های انجام شده در موسسه فتوح اندیشه پیرامون دغدغه های موجود عنوان کرد:برای قشر متدین این سوال مطرح است که این انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را اگر یک دورنمایی از آن در نظر بگیریم با آن دورنمایی که از حکومت مهدوی و تلقی از حکومت آرمانی است گویا فاصله زیادی دارد.
وی اظهارداشت: به نظر این افراد اگر آن را اسلامی بدانیم، علی القائده آن قدر میان ماه من تا ماه گردون تفاوت است که دیگر نشود این ماه را، نهاد و اسلامی دانست. به نظر می رسد این جا خلطی صورت می گیرد.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: بین جامعه و حکومت آرمانی که خداوند در قالب مهدویت بناست پیاده کند و بین حکومت واقعی و رئالی که در عالم قبل از ظهور اتفاق بیفتد، اگر توضیح داده شود بسیاری از اشکالاتی که از جمهوری اسلامی می گیرند رفع می شود.
وی خاطرنشان کرد: در ساحت حکومت مهدوی چند مولفه داریم که در طول تاریخ بشریت به وقوع نپیوسته و خداوند همه آن ها را با هم بقیه الله قرار داده است.
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه بیان کرد: در روایات نسبت به حکومت مهدوی و راجع نیروی انسانی روایاتی داریم، همچنین نسبت به حکومت های اقتصادی و سیاسی و مولفه های قدرت در دوره مهدوی وجود دارد.
وی متذکر شد: اگر مؤلفه ها را بسنجیم و بدانیم فقط آن حکومت مهدوی است و قبل از آن هیچ وقت این حکومت اتفاق نیفتاده است، قضاوت مان نسبت به انقلاب و جمهوری اسلامی دگرگون می شود.
*رویارویی با امتی عاقل از ویژگی های دوره حکومت حضرت مهدی(ع) است
حجت الاسلام مشکانی یادآور شد: اگر نیروی انسانی را به نیروهای مدیریتی حکومت، توده ها و امت تقسیم کنیم، می بینیم در روایات آمده وقتی حضرت مهدی (عج) ظهور می کنند دستی به سر عالم می کشند و این باعث می شود عقول شکوفا شود و آن گاه با امتی عاقل روبرو می شویم.
*حتی در آن روزگار حضرت امیر(ع) از دست امت خود گلایه ها می کند
وی تصریح کرد: حال اگر انقلاب را در مقایسه با حکومت امیرالمومنین(ع) بسنجیم که قله حکومت عدالت محورانه، منصفانه و الهی است. می بینیم حتی در آن روزگار نیز حضرت امیر(ع) از دست امت خود گلایه ها می کند و می گوید من از دست شما امت چه باید کنم؟
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) ادامه داد: اما در زمان حضرت مهدی(عج) امت را با این اتفاق و دستی که بر سر آنها می کشند عقل و اخلاقشان کامل می شود، چنین نیروی انسانی قرار است بعد از نبردهایی که وجود دارد حکومت کند مدیران حضرت از همین ها خواهند بود دیگه حضرت مهدی (عج) مانند دوران امیرالمومنین(ع) دچار قحط الرجال نمی شود.
*مدیران ولی عصر(عج) در زمان ظهور 313 نفری که گفته می شود در واقع رهبران دنیا می شوند
وی گفت: امیرالمومنین(ع) شخصیت هایی را از دست داد و زمانی ناچار شدند زیاد بن علی را بفرستد تا والی بصره شود، اما در زمان امام مهدی(عج) این گونه نیست و مدیران ایشان 313 نفری که گفته می شود در واقع رهبران دنیا می شوند.
*امت در زمان موعود عقل و اخلاقشان کامل است
حجت الاسلام مشکانی اظهارداشت: امت در زمان موعود عقل و اخلاقشان کامل است، این دوران متفاوت با همه زمان هاست نه تنها متفاوت با زمان انقلاب بلکه با زمان امیرالمومنین(ع) متفاوت است.
وی افزود: دومین عنصر، نیروی مادی است. در آن دوران زمین پاره های جگر خود را برای بشر رو می کند در حالی که هنوز چنین اتفاقی برای بشریت نیفتاده است، لذا می گویند زمین از هیچ چیزی دریغ نمی کند و آسمان هم با نعمت های فراوانی می بارد.
استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) تصریح کرد: ما در حال حاضر از آسمان فقط نعمت باران و آفتاب را می دانیم و نمی دانیم که قرار است از 28 حرف که آن زمان خواهیم فهمید چه چیزهایی پدیدار می شود.
*هیچ دورانی به اندازه دوران حضرت مهدی(عج) از عالم غیب بهره مند نیستیم
وی عنوان کرد: لذا حکومت مهدوی با چنین شرایط مادی و معنوی اتفاق می افتد که بالاتر از این در طول تاریخ هیچ یک از انبیا حتی سلیمان نبی(ع) که در اوج استفاده از عالم غیب است چنین دورانی را تجربه نکرده و به اندازه دوران حضرت مهدی (عج) در استفاده از عالم غیب نمی رسد.
حجت الاسلام مشکانی اظهارداشت: روایاتی درباره حضرت مهدی(عج) می گوید من از همه قدرت ها به او خواهم داد و با حضور مؤمنان او را یاری خواهد رساند و فرشتگان را بر او خواهم گمارد و در دل دشمنان او رعب خواهم افکند و تسخیر طبیعت در آن دوره اتفاق می افتد و هر آن چه که در طبیعت وجود دارد از جن، مَلک و زمینی ها همه در اختیار او قرار می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: این حکومت، آرمانی است. اگر بخواهیم جمهوری اسلامی را با این حکومت بسنجیم نباید با این شرایط بسنجیم، لااقل باید برای آن افق ترسیم کنیم، آیا در افق جمهوری اسلامی ایران که در راستای آن در حرکت است 1400 سالی که از اسلام گذشته چنین اتفاقی در طول تاریخ اسلام روی داده است؟
*چرا مسئولان با نظام زاویه می گیرند؟
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه بیان کرد: بعد باید این انقلاب را با حکومت امیرالمؤمنین(ع) بسنجیم؛ با فردی که قله انسانیت و شخصیت بی نظیری است حکومت را بسنجیم، در حکومت امیرالمومنین(ع) قطعا کم کاری هم وجود داشته است، یکی از سوالات این است چرا مسئولان با نظام زاویه می گیرند ؟ در زمان خلافت امیرالمؤمنین(ع) نیز چنین بوده است.
وی گفت: نمونه آن عبدالله بن عباس در کنار امیرالمومنین (ع) بوده که معاون اول محسوب می شد، اما امیرالمومنین(ع) از او گلایه می کند زیرا وقتی والی بصره می شود بیت المال را جمع و فرار می کند این نیز از جمله مشکلات در آن دوران بوده است.
*سنجش حکومت دینی امروز با حکومت آرمانی مهدوی ودوران امیرالمؤمنین(ع) درست نیست
حجت الاسلام مشکانی ادامه داد: با این اوصاف، ملاک سنجش حکومت دینی امروز با حکومت آرمانی مهدوی درست نیست، حتی این ظلم است که با دوران امیرالمومنین(ع) سنجیده شود آن وقت می بینیم که بسیاری از مشکلات برای عالم رئال و واقعیت است.
وی تصریح کرد: با این امت، مدیران و داشته های مادی اگر قرار است حکومتی صورت بگیرد بدان صورت عاقلانه و منصفانه است که مقایسه کنیم.
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه ادامه داد: در این مقایسه ها دو اشکال وجود دارد؛ یکی با آن چه واقع در زمان امیرالمومنین(ع) گذشته آشنایی ندارند و تصور می کنند در زمان امیرالمومنین(ع) همه مردم سیر بودند در حالی که وقتی ایشان نان برای فقیران می پزند و درب خانه فقیران را برای اطعام آنان می زند مشخص می شود جامعه آن دوران نیز مشکل داشتند.
*حکومت عادلانه به این معنا نیست که اختلاس، سوء مدیریت و قحطی در آن وجود ندارد
وی بیان کرد: حتی در آن دوران نیز امیرالمومنین(ع) امیران خود را مورد بازخواست قرار می دهد، یعنی تخلّف و اختلاس و سوء مدیریت وجود داشته با این همه حکومت امیرالمومنین(ع) در قله حکومت هاست حکومت عادلانه به این معنا نیست که اختلاس و سوء مدیریت و قحطی در آن وجود ندارد.
حجت الاسلام مشکانی عنوان کرد: اتفاقا این ها از شاخصه های انقلاب است، زیرا انقلاب یک نوع دگرگونی است. دگرگونی تا به استقرار برسد زحمت، قدرت و نیرو می برد، انقلاب اسلامی هم این گونه است، این نگاه منصفانه ای است.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر نگاهشان به حکومت مهدوی می باشد که آرمان های خداوند و بقیة الله در آن تجلی پیدا می کند، می گویند چرا آن را محقق نمی کنید، ما چنین توانی را نداریم، نهایتا بتوانیم شرایط پیش از ظهور را فراهم کنیم، باز هم خلطی در مهدویت صورت می گیرد، اگر قرار است شرایط ظهور را محقق کنیم، آیا شرایط پس از ظهور یا بعد از ظهور را فراهم کنیم؟ ما با پیش از ظهور کار داریم و باید بدانیم از نظر اقتصادی و فرهنگی و سیاسی چه ویژگی هایی داشته باشد نه شرایطی که حضرت خود با دستان خود حکومت را تشکیل دهند.
*روحانیت در تبیین مهدویت موفق نبوده است
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه اظهار کرد: متاسفانه روحانیت در تبیین مهدویت موفق نبوده است، بدین معنا که بین ساحت ها نتوانسته تفکیک ایجاد کند و مسائل را تفکیک شده بیان نکرده است؛ و این یک معضل است.
وی افزود: از طرفی تبیین هایی که از انقلاب اسلامی صورت می گیرد، این تبیین ها و سنجش ها درست نیست، سنجش انقلاب اسلامی با حکومت علوی و یا سنجش با حکومت مهدوی و یا سنجش در کف با حکومت های فعلی در عالم و تحولاتی که خواهیم داشت باید مورد توجه باشد.
*یکی از آسیب های جدی در معرفی انقلاب اسلامی ضعف فضای رسانه ای است
حجت الاسلام مشکانی بیان کرد: یکی از آسیب های جدی در معرفی انقلاب اسلامی ضعف فضای رسانه ای است، در ایران به جهت ضعف قدرت رسانه ای نمی توانیم حقایق عالم را به گوش مردم برسانیم، مردم فکر می کنند در دنیا همه چیز خوب است و حکومت ها دموکراتیک و مردم سالارانه است؛ حقوق مردم در کل عالم پرداخت می شود و همه در نعمت زندگی می کنند.
*ما نتوانستیم از طریق رسانه ای به مردم بفهمانیم در غرب چه خبر است
وی گفت: ما نتوانستیم از طریق رسانه ای به مردم بفهمانیم در غرب چه خبر است، دو تن از دوستان و امدادگران اجتماعی و فرهنگی که تبعه آمریکا و آلمان هستند، وقتی می شنیدند که می گفتم در معرفی انقلاب اسلامی مشکل داریم و جمهوری اسلامی به معضل خورده است، پاسخ می دادند چرا چنین تلقی و ذهنیتی دارید و این غلط است.
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه در این باره گفت: آن ها می گفتند مگر خبر ندارید در غرب چه خبر است؟ شکاف های اجتماعی نسبت به درآمد و رفاه مردم بیداد می کند و مشکلاتی که در سطح رفاه اجتماعی و عمومی دارند فراوان است و در حدود 47 درصد مردم ایالات متحده امریکا زیر پوشش نهادهای حمایتی هستند.
وی بیان کرد: ما هنوز مشکلات در غرب را برای مردم تبیین نکرده ایم، مشکلاتی که در عالم فراگیر است و مگر در عالم ظهور از بین برود، از طرفی نتوانستیم توضیح دهیم این انقلاب اسلامی چه کرده است و در عالم به کجا پیش می رود، مردم باید بدانند در ساحت علوم انسانی چه پیشرفتی کرده ایم.
حجت الاسلام مشکانی خاطرنشان کرد: من اندیشمندان علوم اجتماعی را دیده ام که نظرشان قبل و بعد از انقلاب اسلامی دگرگون شده است.
*نتوانسته ایم پیشرفت هایمان در عرصه علوم انسانی را نمایش دهیم
وی عنوان کرد: یعنی انقلاب اسلامی ساحت وجودی تمدن غرب و علوم انسانی را دگرگون می کند، ما نتوانسته ایم نشان دهیم در عالم چه کرده ایم و چه حوزه هایی را تحت تاثیر خود قرار داده ایم، حتی نتوانستیم نشان دهیم در فرآیند علوم انسانی تا کجا پیش رفته ایم و کار را با همه نقصانی که وجود دارد تا کجا پیش برده ایم.
*از بعد نرم افزاری به تولید دانش رسیده ایم
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه اظهارداشت: در بُعد نرم افزاری، تولید دانش داریم، از نظر تولید دانش آقایان و فلاسفه علم می گویند، برای تولید هر دانشی یک پروسه یک قرنی نیاز داریم تا قوام یابد و مسائل را پیدا کند و نظام مسائل تولید شود تا تبدیل به علم و دانش شود در این زمینه از زمانی که در عالم به شمار نمی آمدیم به پیشرفت رسیده ایم.
وی متذکر شد: از نظر سیر صعودی به مقام هفتم در تولید علم و دانش دست یافته ایم، این یک بُعد نرم افزاری تمدن است که حرکت خوبی را نشان می دهد، مثلا ابعاد سخت افزاری تمدن که می گویند جایگاه منطقه ای و ژئوپولتیک باید به گونه ای باشد که بتوان تمدن ایجاد کرد.
حجت الاسلام مشکانی بیان داشت: امارات و عربستان سعودی اندیشکده هایی را راه اندازی کرده و اذعان می دارند که جمهوری اسلامی ایران در منطقه ای واقع شده و به گونه ای عالم را برای او چیده است که به راحتی می تواند هلال شیعی و منطقه شیعی ایجاد کند، ما از نظر ژئوپولتیک جایگاه خوبی داریم و از نظر بین المللی نیز به دو تنگه بزرگ عالم دسترسی داریم که زیر نظر ما است.
وی اظهارداشت: امروز یکی از بزرگترین مؤلفه های ایجاد تمدن از نظر ژئوپولتیک و از نظر بین المللی و منطقه ای برای ما مهیاست، برخی می گویند نقطه اثر چیست؟ و یک تمدن باید چه نقطه اثری در عالم داشته باشد؟ باید ببینیم انقلاب اسلامی نقطه اثر را در کجا برده، آیا در یمن و توسط انصارالله است؟ آیا در عراق و در حشد الشعبی است؟ یا در سوریه و حزب الله و بسیج عمومی مردمی است؟ و یا فراتر از این است؟
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه گفت: نقش انقلاب از نظر منطقه ای فراتر از این است گاهی می بینیم، نسبت به حضور ما در ونوزئلا حساسیت دارند، یعنی رویدادهایی اتفاق افتاده و نقطه اثر ما بیخ گوش تمدن غرب است و در آن جا به نقطه اثر رسیده ایم.
وی ادامه داد: در یک سناریو در یمن می بینیم، اگر علی عبدالله صالح فرار کند و به دامان امارات موفق شود برود و یا کشته شود می توانیم یک بدنه مهمی از طرفداران انقلاب اسلامی را از انصارالله جدا کنیم و کار را پیش ببریم چه اتفاقی می افتد که علی عبدلله صالح با آن اوضاع کشته می شود و اتفاقی نمی افتد، یعنی اینکه نقطه اثر فقط انصارالله نیست و جبهه هایی که مقاومت می کنند تحت تاثیر ما هستند که اتفاق نیفتاده است.
وی تصریح کرد: در قضیه لبنان سناریوی دیگری بود، ولایتی به لبنان رفت یک هفته بعد حریری را بن سلمان زندانی می کند، در افکار عمومی خبر می دهند چون ایران تهدید کرده است، حریری فرار کرده که باز دوباره 8 مارس در حزب الله جنگ داخلی اتفاق می افتد چه اتفاقی روی می دهد که حتی در آن جا دو نفر اسلحه به دست نمی گیرند، پس نقطه اثرما فقط حزب الله نیست و جاهای دیگر نیز است.
*جایگاه تمدنی ما پیشرفت خوبی دارد/ وضعیت نامناسب جمعیتی داریم
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه اظهار کرد: جایگاه تمدنی ما پیشرفت خوبی دارد، در یک عرصه که رهبری بیاناتی داشتن، که البته به نظر می رسد وضع بد و نامناسب است و آن حوزه جمعیتی است. انقلاب اسلامی اگر می خواهد تمدن ایجاد کند باید نقطه کانونی اش با مرکز کانونی اش 200 میلیون نفر جمعیت داشته باشد و متاسفانه در این زمینه وضع اصلا خوب نیست و هیچ کس فکر نکرده آقایانی که پول دلار نفت ما را نمی دهند، چرا دلار مجانی می دهند که جمعیت را کنترل کنیم؟.
وی عنوان کرد: در این مراحل باید به ایجاد تمدن دولت اسلامی بپردازیم، چند سالی است که رهبرمعظم انقلاب فرمودند؛ دولت اسلامی نداریم، می خواهید تمدن بسازید برگردید از دولت شروع کنید.
حجت الاسلام مشکانی بیان کرد: بر این اساس کارگروه فقه دولتی را تشکیل داده ایم، تا این حلقه مفقوده را پیدا کنیم که اگر انجام شود، اتفاق بزرگی خواهد بود البته در این زمان اندک پیشرفت های خوبی داشته ایم و پژوهشگران مختلفی کار می کنند و این کاری مبارک است، ضمن اینکه درموانع موجود در دولت سازی، نکاتی وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: باید دید چرا هر اندیشمندی از اندیشمندان در هر مرکزی که در جهت دولت سازی اسلامی حرکت کرده ترور یا نابود شده یا بودجه اش قطع شده است؟
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه ادامه داد: شهید مصطفی خمینی ذهنی نظریه پرداز و تئوری پرداز و نظام ساز داشت و شهید می شود، شهید صدر،شهید بهشتی، مطهری و مفتح نیز دولت ساز بوده اند و شهید شده اند.
وی گفت: این پروسه وجود داشته است تا به جنگ می خوریم و در زمانی که متفکرانی که باید می نشستند و اندیشه می ورزیدند که چکونه دولت بسازند به سراغ دفاع رفتند جوان 19 ساله ای رفت و جنگ را اداره کرد در این برهه وقفه ای ایجاد شد تا بعدها می بینیم هر جایی که نفوذی وجود دارد و نهادی و متفکرینی که در جهت دولت سازی اسلامی حرکت می کنند چه داخلی و یا خارجی مورد ترور شخصیت و ترور واقعی قرار می گیرند.
حجت الاسلام مشکانی ادامه داد: با توجه به مولفه هایی که گفته شد، حرکتی رو به رشد و خوبی است امیدواریم به واسطه اینکه رهبری نظام اسلامی در سنت های الهی حرکت می کند مورد امداد الهی واقع شویم و از این گردنه های پیچ تاریخی نیز به خوبی عبور کنیم.
وی در بخش دیگری از گفت وگوی خود با اشاره به فعالیت های مؤسسه فتوح اندیشه گفت: موسسه فتوح اندیشه به همت استاد رهدار تاسیس شده و به طور رسمی 6 سال است فعال می باشد البته به طور غیر رسمی 9 سال فعال بوده است.
پروژه اصلی و کلان پروژه موسسه فقه دولت سازی اسلامی است
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه عنوان کرد: پروژه اصلی و کلان پروژه مؤسسه « فقه دولت سازی اسلامی» است که کارگروه هایی در حوزه اقتصاد، سیاست، بین الملل، هنر، معماری، شهرسازی، زن و خانواده و حقوق دارد.
وی گفت: این افراد مشغول به پژوهش بوده و از حیث موضوع شناسی متخصص فن و دارای دکترین در رشته های ذی ربط هستند، همه درس خارج خوانده اند و مشغول به تدریس درس خارج هستند.
حجت الاسلام مشکانی تصریح کرد: مرحله اول کار رصد میزان فقهی بودن دولت جمهوری اسلامی ایران و میزان دخالت حوزه در ساحت دولت اسلامی است که انجام گرفته و مراحل نهایی را می پیماید.
وی اظهارداشت: 90 درصد از نهادهایی که درگیر موضوع هستند به صورت میدانی و کتابخانه ای تحقیق شده تا وضعیت موجود را ارزیابی کنیم، سپس گام های بعدی را برداریم در 6 ماه گذشته اقدام به تولید دانش کرده ایم، در این راستا با استفاده از ظرفیت نمایندگی هایمان در اصفهان و زاهدان در حدود 70 نفر پژوهشگر داریم.
قائم مقام موسسه فتوح اندیشه خاطرنشان کرد: امید است کارویژه حوزه علمیه که تربیت نیروی انسانی است برای تولید دانش فقه دولت و هم برای گفتمان سازی در حوزه فقه دولت بتواند گام مهمی بردارد.
وی یادآور شد:به نظر رسید دست ما از نیروی انسانی خالی است این 80 نفر دو سالی است درگیر این مفاهیم و ساختارهای دولت جمهوری اسلامی هستند و تلاش می کنند علاوه بر این وقتی نیروی انسانی در فرآیند رشد و تولید دانش است حتما خروجی داشته باشد.
حجت الاسلام مشکانی گفت: به زودی 13 جلد کتاب از این طرح را خروجی خواهیم داشت، همچنین نشست های خوب و مهمی داشتیم و اخیرا 26 نشست و 4 کرسی آزاداندیشی و دوره های آموزشی اصفهان و زاهدان و قم با همکاری دانشگاه باقرالعلوم(ع) برگزار شد که به اعتراف خود محققان دوره های خوبی بوده است.
گفت وگو: اکبر پوست چیان
